วันศุกร์ที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2555

บทความการเกษตร>>หญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1



ชื่อพันธุ์   (ไทย)   ปากช่อง 1 
             (อังกฤษ) Pak Chong 1

ชื่อวิทยาศาสตร์  Pennisetum  purpureum x Pennisetum  americanum

ประวัติพันธุ์ เป็นหญ้าเนเปียร์ที่นำเข้าจากไต้หวัน   แล้วนำไปปลูกคัดเลือกทดสอบ
ที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์นครราชสีมา
ลักษณะพันธุ์   เป็นหญ้าข้ามปี ลำต้นมีลักษณะตั้งตรงสูง 2.5- 3.5 เมตร และเมื่อออกดอกมีความสูงถึงปลายช่อดอก 3.5- 4.5 เมตร

ผลผลิต ให้ผลผลิตน้ำหนักสด 12-15 ตันต่อไร่ต่อรอบการตัดทุก 60 วัน หรือผลผลิตน้ำหนักแห้ง 2-2.5 ตันต่อไร่ต่อรอบ
คุณค่าอาหาร มีโปรตีน 13-17 เปอร์เซ็นต์ และคาร์โบไฮเดรตที่ละลายน้ำได้ (WSC) 11-12 เปอร์เซ็นต์ ที่การตัดทุก 60 วัน



กรมปศุสัตว์หนุน ปลูก เนเปียร์ปากช่อง 1 หญ้าอาหารสัตว์ตัวใหม่

พืชอาหารสัตว์ นับเป็นปัจจัยที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการเลี้ยงสัตว์ของเกษตรกร ซึ่งที่ผ่านมานั้นได้มีการคิดค้นวิจัยพัฒนาสายพันธุ์พืชอาหารสัตว์ใหม่ๆ ที่ให้ผลผลิตสูง ออกมาเผยแพร่สู่เกษตรกรอย่างต่อเนื่อง โดยล่าสุดเมื่อเร็วๆ นี้ กรมปศุสัตว์ได้มีการจัดงานเพื่อเปิดตัว “หญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1″ ที่ถือได้ว่าเป็นพืชอาหารสัตว์ตัวใหม่ล่าสุดของประเทศไทย

ทั้งนี้ คุณปรีชา สมบูรณ์ประเสริฐั้อธิบดีกรมปศุสัตว์ เปิดเผยว่า กรมปศุสัตว์ มีภารกิจในการส่งเสริมการนำผลการศึกษาวิจัยมาเผยแพร่สู่เกษตรกร เพื่อแก้ปัญหาและพัฒนาประสิทธิภาพการผลิตปศุสัตว์ให้มีความเจริญก้าวหน้า ในแต่ละปีจึงสนับสนุนให้หน่วยงานต่างๆ ศึกษาทดลองเรื่องใหม่ๆ หากได้ผลเป็นที่พอใจให้เปิดตัวสนับสนุนการนำไปใช้อย่างกว้างขวาง

“เนื่องจากปรากฏชัดเจนว่า หญ้าพันธุ์นี้เป็นพืชอาหารสัตว์สายพันธุ์ใหม่ ที่มีคุณสมบัติดีเด่น ทั้งด้านผลผลิตและความเหมาะสมในการใช้เป็นพืชลดมลภาวะน้ำเสียจากอุตสาหกรรม เมื่อมีการศึกษา วิจัย ขยายพันธุ์และใช้ประโยชน์ทั้งในหน่วยงานรัฐ เอกชน ฟาร์มเกษตรกร ตลอดจนทดลองแปรรูป ปรับปรุงสภาพ และใช้เลี้ยงสัตว์ ทั้งโคเนื้อ และโคนม ทั้งในรูปของหญ้าสด และหญ้าหมัก จนได้ผลยืนยันแล้ว กรมปศุสัตว์มีความมั่นใจว่าเป็นพืชอาหารสัตว์ที่มีศักยภาพสูง เหมาะสมที่จะส่งเสริมการผลิตและใช้ประโยชน์อย่างกว้างขวาง จึงเห็นสมควรร่วมเปิดตัวหญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 อย่างเป็นทางการ”

อธิบดีกรมปศุสัตว์ กล่าวต่อไปว่า หญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 เป็นหญ้าลูกผสมเนเปียร์สายพันธุ์หนึ่ง ซึ่งเกิดจากการคัดเลือก ปรับปรุงพันธุ์จากสถาบันวิจัยทั้งภาครัฐและเอกชน ทั้งในประเทศและต่างประเทศ

“ระยะแรกได้มีการกระจายพันธุ์ไปสู่เกษตรกรอย่างไม่เป็นทางการ และได้รับความนิยมมากขึ้น เนื่องจากหญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 มีการเจริญเติบโตเร็ว ผลผลิตสูง ตอบสนองต่อการให้น้ำและปุ๋ย เหมาะสำหรับการปลูกเพื่อตัดสดเลี้ยงโค-กระบือ”

“ต่อมา บริษัท คอร์นโปรดักส์ (ประเทศไทย) จำกัด ตั้งอยู่ที่อำเภอสีคิ้ว จังหวัดนครราชสีมา และศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์นครราชสีมา ตั้งอยู่ที่อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา ได้ร่วมกันศึกษา วิจัย และพัฒนาการผลิตและใช้ประโยชน์หญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 พบว่า การใช้น้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรมแปรรูปมันสำปะหลัง มาผลิตหญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 มีความเหมาะสมอย่างยิ่งในการผลิตพืชอาหารสัตว์และการลดมลภาวะ” อธิบดีกรมปศุสัตว์กล่าว

ลักษณะทั่วไปของหญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 ประกอบด้วย

- เป็นพันธุ์หญ้าอาหารสัตว์ที่มีอายุหลายปี

- ทรงต้นเป็นกอตั้งตรง สูงประมาณ 2-4 เมตร

- แตกกอดี มีระบบรากแข็งแรง

- ชอบดินที่มีการระบายน้ำดี

- มีความอุดมสมบูรณ์ ผลผลิตสูง สัตว์ชอบกิน

- มีคุณค่าทางอาหารสูง โปรตีนหยาบประมาณ 10-12% ที่อายุการตัด 60 วัน และทำหญ้าหมักได้ดี

- ขยายพันธุ์โดยใช้ท่อนพันธุ์ เป็นหญ้าที่ไม่ติดเมล็ด จึงไม่เสี่ยงต่อการเป็นวัชพืช

ในส่วนของการปลูกและการจัดการนั้น อธิบดีกรมปศุสัตว์กล่าวว่า การปลูกหญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 ในเขตชลประทานสามารถปลูกได้ตลอดปี ส่วนการปลูกในพื้นที่อาศัยน้ำฝนควรปลูกในช่วงต้นฤดูฝน ประมาณเดือนพฤษภาคมถึงกรกฎาคม

การปลูกให้เตรียมดินโดยการไถกำจัดวัชพืช 2 ครั้ง ใส่ปุ๋ยคอกอัตรา 2,000 กิโลกรัม ต่อไร่ หรือใส่ปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 50 กิโลกรัม ต่อไร่ รองพื้น จากนั้นไถกลบอีก 1 ครั้ง

ส่วนการเตรียมท่อนพันธุ์จากต้นพันธุ์หญ้าที่มีอายุประมาณ 90 วัน นำต้นพันธุ์มาตัดเป็นท่อนๆ ให้มีข้อติดอยู่ไม่น้อยกว่าท่อนละ 2 ข้อ ต้นพันธุ์ 1 ต้น ตัดเป็นท่อนพันธุ์ได้ประมาณ 3 ท่อน นำไปขยายพันธุ์

โดยใช้ระยะปลูกระหว่างแถว 120 เซนติเมตร ระยะระหว่างต้น 80 เซนติเมตร ใช้ท่อนพันธุ์ประมาณ 400 กิโลกรัม ต่อไร่

หลังการปลูก 2-3 สัปดาห์ ให้กำจัดวัชพืชครั้งแรก จากนั้นควรกำจัดวัชพืชหลังการตัดทุกครั้ง พร้อมกับการใส่ปุ๋ยปรับปรุงดิน โดยใช้ปุ๋ยเคมีสูตร 46-0-0 อัตรา 20 กิโลกรัม ต่อไร่

หญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 ตอบสนองต่อการให้น้ำได้ดี ดังนั้น หากมีการให้น้ำแบบระบบพ่นฝอยทุก 3-5 วัน หรือปล่อยน้ำเข้าแปลง ทุกๆ 7-10 วัน จะสามารถผลิตหญ้าสดได้ตลอดทั้งปี

ในส่วนการใช้ประโยชน์นั้น หญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 สามารถเก็บเกี่ยวหญ้าครั้งแรกเมื่ออายุ 75 วัน จากนั้นตัดใช้ประโยชน์ได้ทุกๆ 60 วัน

“การปลูกหญ้าในพื้นที่ชลประทาน หรือให้น้ำโดยใช้น้ำเสียที่ผ่านการบำบัดแล้วจากโรงงานอุตสาหกรรม จะสามารถผลิตหญ้าสดได้ตลอดปี ตัดเกี่ยวหญ้าได้ 5-6 ครั้ง ต่อปี มีผลผลิตน้ำหนักสดประมาณ 70-80 ตัน ต่อไร่ หรือคิดเป็นน้ำหนักแห้งประมาณ 10-12 ตัน ต่อไร่”

“ซึ่งเป็นปริมาณที่เพียงพอสำหรับการเลี้ยงโค 5-6 ตัว สามารถลดพื้นที่เลี้ยงสัตว์ เหมาะสำหรับผู้มีพื้นที่ปลูกพืชอาหารสัตว์น้อย แต่มีจำนวนสัตว์มาก” อธิบดีกรมปศุสัตว์กล่าวเสริม

ในส่วนคุณภาพทางอาหารสัตว์ หญ้าอายุ 60 วัน มีวัตถุแห้งเฉลี่ย 17.3 เปอร์เซ็นต์ มีโปรตีนเฉลี่ย 10.6 เปอร์เซ็นต์ เยื่อใยรวม 42.6 เปอร์เซ็นต์ และมีคาร์โบไฮเดรตละลายได้ 33.3 เปอร์เซ็นต์

“จึงถือว่าเป็นพืชอาหารสัตว์คุณภาพดี มีคุณค่าอาหารสัตว์สูง เหมาะสำหรับการใช้เลี้ยงสัตว์ที่ให้ผลผลิตสูง เช่น โคนม และสามารถนำไปผลิตเป็นพืชหมักได้ดี เนื่องจากมีคาร์โบไฮเดรตที่ละลายได้สูง” อธิบดีกรมปศุสัตว์กล่าว

สำหรับการพัฒนาในอนาคตนั้น อธิบดีกรมปศุสัตว์กล่าวว่า การเปิดโครงการวันเปิดตัวหญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 จะเป็นจุดเริ่มต้นในการส่งเสริมพัฒนาการใช้พันธุ์พืชอาหารสัตว์ที่มีสมรรถนะการผลิตสูงในระบบการผลิตปศุสัตว์ของประเทศไทย รองรับการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม โดยเน้นใช้พืชอาหารสัตว์ที่ให้ผลผลิตต่อหน่วยพื้นที่สูง ในพื้นที่ 1 ไร่ ให้สามารถเลี้ยงโคได้ไม่น้อยกว่า 5 ตัว แทนที่จะใช้พื้นที่ 2-3 ไร่ เลี้ยงโคเพียง 1 ตัว

“ดังนั้น ภายในปี 2554 กรมปศุสัตว์จะเร่งรัดผลิตท่อนพันธุ์หญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 ให้สามารถสนับสนุนเกษตรกรทั่วประเทศ มากกว่า 20,000 ราย ระยะแรกเน้นในพื้นที่เลี้ยงโคนมและโคเนื้อหนาแน่น ควบคู่ไปกับการส่งเสริมให้ภาคอุตสาหกรรม เกษตรกร และฟาร์มปศุสัตว์ ร่วมกันผลิตหญ้าเชิงบูรณาการ นำน้ำเสียจากอุตสาหกรรมมาปลูกหญ้า ก่อให้เกิดประโยชน์ทั้ง 5 ด้าน คือ ลดมลภาวะ ลดโลกร้อน ผลิตพืชอาหารสัตว์คุณภาพดี เพิ่มผลผลิตเนื้อและนม และเพิ่มความมั่นคงด้านอาหาร” คุณปรีชา กล่าวในที่สุด

สำหรับผู้สนใจหน่อพันธุ์หญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 สามารถติดต่อได้ที่ ศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์นครราชสีมา อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา โทรศัพท์ (044) 311-612 ในวันและเวลาราชการ


นายบุญเลิศ   น้อยกลาง
ปวส.สัตวศาสตร์2(นอกเวลา)
วิชาการประยุกต์ใช้คอมพิวเตอร์เพื่อการอาชีพ